🔍Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach (TSR), to podejście psychoterapeutyczne, w którym, podobnie jak w innych nurtach postmodernistycznych terapeuta wyzbył się władzy terapeutycznej, a klienci współkontruują proces wraz z terapeutą. W Polsce TSR został zakwalifikowany, jako nurt (post)systemowy. Myslenie w kategoriach systemowych, gdzie poszczególne elementy związane są ze sobą, a zamiast przyczyny i skutku myślimy w kategoriach cyrkularnych, czyli wzajemnych powiązań. W tym sposobie myślenia nie ma również winnego. Trudno coś zbudować na deficytach, więc koncentrujemy się na zasobach ludzi, jako punktach oparcia przy konstruowaniu zmian. Oto kluczowe cechy TSR okiem Kasi z dzisiaj:
- -TSR skupia się na teraźniejszości i przyszłości, przeszłość klienta traktując jako kopalnię zasobów klienta, informacje o strategiach radzenia sobie, informację o wyjątkach, czyli okruszkach rozwiązania.
- -Zakłada, że klient posiada zasoby i kompetencje, które są wystarczające do dokonywania wyborów. Milton Erickson powiedział, że: „Pacjenci znają rozwiązania swoich problemów. Oni tylko nie wiedzą, że je znają”.
- -Zdrowie psychiczne rozmumiemy jako możliwość dokonywania wyborów.
- -TSR blizsza nam jest idea budowania rozwiązań niż rozwiązywania problemów. Nie potrzebuję wiedzieć, jak to się stało, że złapałam gumę w samochodzie, a nawet jeśli się dowiem, to nie wpłynie to na obecną sytuację.
- -W TSR szukamy odpowiedniego poziomu złożoności pomiędzy prostotą, przy której gubimy ważne informacje, a zbyt dużym poziomem komplikacji
- -Filozofia centralna w ujęciu Tomka Świtka z Centrum PSR:
1. Kontynuuj to, co działa
2. Kiedy warto rób cos inaczej
3. Twórz obrazy chcianego
- -I jeszcze napisałabym o nieuchronności zmiany. „Jedyną pewną rzeczą w życiu jest zmiana.” - te słowa Heraklita z Efezu, nie tracą na aktualności i mogąbyć źródłem nadziei. Niezależnie jak trudno jest zmiana jest nieunikniona. Po burzy wychodzi słońce. Myśląc w kategoriach dynamicznych piszę o tym jak to podejście widzi Kasia w trakcie jego pisania, a zarówno Kasia, samo podejście i jego sposoby widzenia zmieniają się w czasie.
🔍Do TSR nikt nie ma praw autorskich i podejście zmienia się wraz z doświadczeniami praktyków i rozwojem wiedzy. Również z każdym klientem (i każdym terapeutą) proces wyglada inaczej, bo jest współtworzony. W naszym zespole korzystamy z różnorodności i się wzajemnie inspirujemy.
🔍Często w kontekście TSR mówi się o krótkoterminowości – może trwać od jednej do kilku sesji, zależnie od potrzeb klienta. Może też trwać dowolnie długo, dopóki niesie uzyteczność dla klienta. Osobiście wolę słowo zwiezłość od krótkoterminowości (ang. Brief). Ważna jest relacja terapeutyczna, jako podstawowy, po czynnikach związanych z klieentem czynnik wpływający na skuteczność psychoterapii, jak również coś co wynika z filozofii, ze sposobu patrzenia na drugiego człowieka. TSR opiera się na partnerskiej relacji między terapeutą a klientem. Klient jest ekspertem od swojego życia, a terapeuta wspiera go w odkrywaniu skutecznych strategii.
🔍Dowody naukowe na skuteczność TSR
(Dziękując za ogrom pracy przy badaniach parasolowych Andrea Żak i jej zespołowi)
Skuteczność Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach (TSR) została potwierdzona licznymi badaniami naukowymi, które są dostępne na stronach takich organizacji jak PSTTSR, EBTA czy SFBTA. Oto najważniejsze wnioski:
🛠Metodologie badań
- TSR była badana przy użyciu różnych metod: obserwacji klinicznych, analiz przypadków, badań quasi-eksperymentalnych oraz randomizowanych badań kontrolnych (RCT), które są uznawane za złoty standard w psychoterapii.
- Przeglądy systematyczne i meta-analizy potwierdzają skuteczność TSR w różnych kontekstach kulturowych i klinicznych.
✅ Wyniki badań
- Od 84,6% do 100% badań wykazuje pozytywne efekty terapii TSR, niezależnie od metodologii (np. Kim, 2012; Franklin et al., 2023).
- TSR jest skuteczna w pracy z:
- dziećmi i młodzieżą
- osobami po traumie
- parami
- osobami uzależnionymi
- osobami z niepełnosprawnością intelektualną
- osobami z zaburzeniami internalizacyjnymi
-
⏱ Efektywność czasowa
- TSR często osiąga podobne efekty jak inne terapie (np. CBT, psychodynamiczna), ale w krótszym czasie – nawet o połowę mniej sesji.
📈 Wielkość efektu
- Efekty TSR są zazwyczaj wysokie (np. Stams et al., 2006).
- Skuteczność wzrasta, gdy TSR jest stosowana:
- w formie grupowej
- jako pełna terapia, a nie fragmentarycznie
- z użyciem więcej niż 4–6 głównych elementów TSR
👩⚕️ Doświadczenie terapeuty
- Skuteczność TSR nie zależy znacząco od doświadczenia terapeuty ani długości interwencji – nawet początkujący terapeuci mogą osiągać dobre rezultaty.
🔗 Źródła i bazy danych